“Yilning eng yaxshi fan o’qituvchisi-2016”
Jizax tumani XTMFMT va TE bo’limiga qarashli 51-sonli maktabning jismoniy tarbiya fani o’qituvchisi Qarshiboyev Rustamning “Yilning eng yaxshi fan o’qituvchisi-2016” ko’rik tanlovining Respublika bosqichi uchun tayyorgarlik jarayonidan lavhalar
- O‘rganilayotgan fan bo‘yicha mashqlar uzviyligi va mosligini hisobga olgan holda, metodik to‘g‘ri tuzilgan dars konspekti uzluksiz ta’lim tizimida etakchi o‘rin egallaydi. SHu boradan, ushbu maqolada yosh jismoniy tarbiya o‘qituvchilariga yordam sifatida dars olib borish uchun asosiy hujjat bo‘lgan konspektni tuzish metodikasi berilgan va dars konspektining 4 ta grafasida qo‘yilgan masalalar bo‘yicha ketma-ketlikda va mos ravishda yozilishi ko‘rsatilgan.
- В системе непрерывного образования ведущее место занимает методически правилно составленный конспект урока с учетом преемственности и последователности изучаемого предмета. В связи с этим, в данной стате в порядке помощи молодым учителям физического воспитания представлена методика составления конспекта урока, как основной документ для проведения урока, а также порядок заполнения и записи в четырех графах конспекта урока.
- In the system of continuous education occupies the leading place methodically correctly formatted summary of the lesson with the account of the continuity and consistency of the subject-matter. In connection with this, in this article, to help young teachers of physical education is presented the technique of drawing up of the abstract class, as the main document for the lesson, as a basic document for the lesson and write in four columns of the abstract class.
Tayanch so‘zlar: jismoniy tarbiyadarsi, nazorat olibborish, darsoldida qo‘yiladi ganvazifalar, qo‘llanadigan metodlar vavositalar, darskonspekti.
Klyuchevыe slova: urok fizicheskogo vospitaniya, provedenie kontrolya, zadachi postavlennыe pered urokom, ispolzuemыe metodы sredstva, konspekt uroka.
Key words: lesson of physical training, monitoring procedure, tasks for a lesson, used methods of means, a lesson abstract.
O‘qituvchining bosh vazifasi o‘quvchilarda mustaqil fikr yuritish ko‘nikmalarini hosil qilishdan iboratligini ko‘pincha yaxshi tushunamiz, lekin, afsuski, amalda, tajribamizda unga rioya qilmaymiz.
Islom Karimov
Ushbu maqolaning maqsadi – jismoniy tarbiya bo‘yicha yosh o‘qituvchilarga dars o‘tish uchun asosiy xujjatni metodik nuqtai nazardan to‘g‘ri tuzishda yordam berish. Bu jarayon Toshkent shahar, Sergeli tumanidagi 300-sonli maktabning 5-sinf misolida ko‘rsatilgan.
Muammoning dolzarbligi – yosh o‘qituvchilar dars konspektini yozishda qiynaladilar, xatolarga yo‘l qo‘yadilar. SHu boradan darsni o‘tishda mashqlarning mosliligi, ketma-ketligi buziladi, dars sifati pasayadi. SHuning uchun darsni yuqori darajada sifatli o‘tish maqsadida dars konspektini to‘g‘ri tuzilishi va yozilishi katta ahamiyatga ega.
Mustaqil O‘zbekistonning ma’naviy sog‘lom-yosh avlodlarini, bo‘lajak vatanparvarlarini tarbiyalash vazifasi pirovard natijada o‘qituvchilarning zimmasiga tushadi. Ular nafaqat bilimdon bolalarni, balki eng avvalo ana shu bilimni egallashni o‘zining burchi deb biluvchi milliy kadrlar shaxsini shakllantirishga ma’suldir. Milliy istiqlol mafkurasi asosida yoshlarimizni tarbiyalash Respublikamizning umumta’lim maktablar, AL va KHK lar oldida turgan dolzarb vazifalardan biridir.
Yuqorida qayd etilgan vazifalar asosan jismoniy tarbiya dars jarayonida amalga oshiriladi. Uning uchun o‘qituvchi turli-tuman metodlar, usullar, vositalardan foydalanib ta’limiy, tarbiyaviy va sog‘lomlashtirish vazifalarini samarali bajarishga imkoniyat yaratadi.
Har bir jismoniy mashg‘ulotlarni yuqori darajada sifatli o‘tishi maqsadida dars konspekti yoziladi. Dars konspekti, o‘quv ishlarni rejalashtirish xujjatlarining oxirgi xujjati va jismoniy tarbiya darsini o‘tkazish uchun asosiy xujjat bo‘lib hisoblanadi. Bu xujjat asosida darslarda o‘tiladigan mavzuning o‘quvchilar yoshiga, dastur talablariga hamda ketma-ketligini, mosliligini xisobga olgan holda o‘qituvchi tomonidan har bir sinf (guruh) yoki parallel sinflarga (5 a, 5 b, 5 v), yoki parallel guruhlarga (101,102,103 gurux) ish rejasi asosida ishlab chiqiladi. Bo‘lajak yosh jismoniy tarbiya o‘qituvchilari, pedagogik kuzatish natijalari asosida ma’lum bo‘ldiki, ko‘pchilik bitiruvchilar va yosh o‘qituvchilar dars konspektini tuzishda va yozishida metodik xatolarga yo‘l qo‘yadilar, savollarga to‘la javob bera olmaydilar.
Har bir darsda mavzu bo‘yicha 2-3 (o‘rgatish, takrorlash yoki mustakhkamlash va tarbiyalash) vazifalari qo‘yilishi mumkin. Bunda darsning jadval xususiyatlari, sport inshootlarining mavjudligi va butunligi (tuzatilganligi), mashg‘ulot o‘tish joyining sharoiti, dastur bo‘limlari va o‘tilgan darslar materiallarini o‘zlashtirish darajasini va eng asosi o‘quvchilarning salomatligi va jismoniy tayyorgarligini xisobga olish kerak.
Dars oldida qo‘yilgan vazifalarning echimi odatga ko‘ra, darsning asosiy qismida amalga oshiriladi. SHuning uchun shu qismning mazmuni va o‘tkazish tartibi oldin ishlab chiqiladi. Vazifalarni qo‘yishdan oldin jismoniy tarbiya o‘qituvchisi bir necha marta ish rejasi va grafigini ko‘rib chiqadi, o‘tgan darslarda qaysi materiallar o‘tilgan va o‘quvchilar ularni qanday o‘zlashtirganliklarini o‘ylab ko‘radi.
Hamda o‘ziga qator savollar qo‘yadi: ushbu darsda nimalarga o‘rgatish kerak? Nimani takrorlash yoki takomillashtirish lozim? Qaysi sifatlarni rivojlantirishga ko‘proq e’tibor berish kerak? Qaysi fazilatlarni tarbiyalash lozim (iroda, vatanparvar, do‘stlik, g‘urur va h.k.).
Agarda o‘qituvchi har bir dars rejasini metodik to‘g‘ri tuzgan bo‘lsa unda mashg‘ulotlarning ketma-ketligi, murakkabligi, foydalanadigan vositalar va metodlar, jismoniy yuklamalar bir tizimga tushirilgan bo‘ladi. Dars vazifalari qo‘yilishida bir darsda mashqlarni yakunlanmaganligi keyingi darsda davom etilishi maqsadga muvofiqdir.